Akt w sprawie danych

Akt w sprawie danych

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2854 z dnia 13 grudnia 2023 roku w sprawie zharmonizowanych przepisów dotyczących sprawiedliwego dostępu do danych i ich wykorzystywania oraz w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2017/2394 i dyrektywy (UE) 2020/1828 (akt w sprawie danych) ma na celu, jak wyjaśnia motyw 5 rozporządzenia, zapewnienie użytkownikom produktu skomunikowanego lub usługi powiązanej w Unii możliwości terminowego dostępu do danych generowanych w wyniku korzystania z danego produktu skomunikowanego lub z danej usługi powiązanej oraz wykorzystywania tych danych, w tym dzielenia się nimi z wybranymi przez siebie osobami trzecimi.

Produkt skomunikowany

Akt w sprawie danych definiuje pojęcie „produkt skomunikowany” jako rzecz, która pozyskuje, generuje lub zbiera dostępne dane dotyczące jej wykorzystywania lub jej otoczenia i która jest w stanie komunikować dane z produktu za pomocą usługi łączności elektronicznej, łącza fizycznego lub dostępu na urządzeniu i której podstawową funkcją nie jest przechowywanie, przetwarzanie ani przesyłanie danych w imieniu strony innej niż użytkownik.

Usługa powiązana

Akt w sprawie danych definiuje pojęcie „usługa powiązana” jako usługę cyfrową, w tym oprogramowanie, ale z wyłączeniem usług łączności elektronicznej, która podczas zakupu, najmu, dzierżawy lub leasingu jest skomunikowana z produktem w taki sposób, że jej brak uniemożliwiłby produktowi skomunikowanemu wykonywanie co najmniej jednej z jego funkcji, lub która zostaje skomunikowana z produktem przez producenta lub osobę trzecią później, aby dodać, uaktualnić lub zmodyfikować funkcje produktu skomunikowanego.

Akt w sprawie danych – przedmiot regulacji

Akt w sprawie danych ustanawia zharmonizowane przepisy między innymi dotyczące:

1. udostępniania danych z produktu i z usługi powiązanej użytkownikowi produktu skomunikowanego lub usługi powiązanej;
2. udostępniania danych przez posiadaczy danych odbiorcom danych;
3. udostępniania danych przez posiadaczy danych organom sektora publicznego, Komisji, Europejskiemu Bankowi Centralnemu i organom Unii – w przypadku wystąpienia wyjątkowej potrzeby wykorzystania tych danych do celów wykonania określonego zadania realizowanego w interesie publicznym;
4. ułatwiania zmiany dostawcy usług przetwarzania danych;
5. wprowadzania zabezpieczeń przed niezgodnym z prawem dostępem osób trzecich do danych nieosobowych; oraz
6. opracowania norm interoperacyjności wobec danych, które mają być udostępniane, przekazywane i wykorzystywane.

Akt w sprawie danych a dane osobowe

Akt w sprawie danych dotyczy danych osobowych i nieosobowych, w tym następujących rodzajów danych i następujących kontekstów:

1. rozdział II ma zastosowanie do danych, z wyjątkiem treści, dotyczących działania, wykorzystywania i środowiska produktów skomunikowanych i usług powiązanych;
2. rozdział III ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego podlegających ustawowym obowiązkom w zakresie dzielenia się danymi;
3. rozdział IV ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego udostępnianych i wykorzystywanych na podstawie umów między przedsiębiorcami;
4. rozdział V ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego ze szczególnym uwzględnieniem danych nieosobowych;
5. rozdział VI ma zastosowanie do wszelkich danych i usług przetwarzanych przez dostawców usług przetwarzania danych;
6. rozdział VII ma zastosowanie do wszelkich danych nieosobowych dostawców usług przetwarzania danych przechowywanych na terenie Unii.

Podmiotowy zakres zastosowania aktu w sprawie danych

Akt w sprawie danych ma zastosowanie do:

1. producentów produktów skomunikowanych wprowadzanych do obrotu w Unii i dostawców usług powiązanych, niezależnie od miejsca siedziby tych producentów i dostawców;
2. znajdujących się w Unii użytkowników produktów skomunikowanych lub usług powiązanych, o których mowa w lit. a);
3. posiadaczy danych, którzy udostępniają dane odbiorcom danych w Unii, niezależnie od miejsca siedziby tych posiadaczy;
4. odbiorców danych w Unii, którym dane są udostępniane;
5. organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego oraz organów Unii, które w przypadku wyjątkowej potrzeby wykorzystania tych danych występują do posiadaczy danych z wnioskiem o udostępnienie danych do celów wykonania określonego zadania realizowanego w interesie publicznym, oraz posiadaczy danych, którzy dostarczają tych danych w odpowiedzi na taki wniosek;
6. dostawców usług przetwarzania danych świadczących takie usługi klientom w Unii, niezależnie od miejsca siedziby tych dostawców;
7. uczestników przestrzeni danych oraz sprzedawców aplikacji korzystających z inteligentnych umów, a także osób, których działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów w ramach wykonywania umowy.

Autor: radca prawny Michał Kowalski