Ustawa frankowa – projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego
W dniu 6 lutego 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego (numer z wykazu: UD184)
Uzasadnienie
Opublikowane razem z powyższym projektem ustawy uzasadnienie wyjaśnia, że opracowanie tego projektu jest reakcją na napływ do sądów powszechnych w stosunkowo krótkim czasie bardzo licznych spraw dotyczących umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego zawartych z konsumentami, co doprowadziło do wydłużenia rozpoznawania nie tylko tego rodzaju spraw, ale też wszystkich spraw rozpoznawanych przez sądy okręgowe i sądy apelacyjne.
Zakres zastosowania
Zgodnie z projektem (art. 1 ust. 1) przepisy tej ustawy stosuje się do rozpoznawanych w sądowym postępowaniu cywilnym spraw o roszczenia związane z zawartą z konsumentem umową kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego (CHF), o ile
konsument ten jest stroną postępowania.
Ustawa frankowa (jak się ją potocznie nazywa) nie będzie zgodnie z projektem stosowana do spraw o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stwierdzającego obowiązek spełnienia świadczeń z umowy kredytu oraz o uzgodnienie z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, na której zabezpieczone zostały wierzytelności o spełnienie świadczeń z takiej umowy (art. 1 ust. 3).
Poniżej przedstawiam wybrane kwestie będące przedmiotem projektu.
Wstrzymanie obowiązku spełniania przez konsumenta świadczeń wynikających z umowy kredytu
Ustawa frankowa przewiduje w projektowanym art. 2 ust. 1, że z chwilą doręczenia pozwanemu pozwu wniesionego przez konsumenta, obowiązek spełniania przez konsumenta świadczeń wynikających z umowy kredytu ulega wstrzymaniu z mocy prawa do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Umowa kredytu to – zgodnie z art. 1 ust. 2 tego projektu – zawarta przez konsumenta umowa kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego (CHF).
Wstrzymanie się przez konsumenta ze spełnianiem świadczeń, o których mowa powyżej, nie może być – zgodnie z projektem – uznane za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy kredytu.
Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym
Ustawa frankowa przewiduje w projektowanym art. 3 ust. 1, że sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym również w przypadku, w którym strona złożyła wniosek o wysłuchanie na rozprawie.Zarzut potrącenia
Kolejną kwestią, którą ma zostać uregulowana to zarzut potrącenia:
Zarzut potrącenia może zostać podniesiony aż do zamknięcia rozprawy przed
sądem drugiej instancji. Jeżeli sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, zarzut może zostać zgłoszony do wydania wyroku przez sąd drugiej instancji.Roszczenie wzajemne
Jeżeli powód dochodzi należności wynikających z nieważności umowy kredytu, pozwany może dochodzić roszczenia wzajemnego na wypadek, gdyby umowa okazała się nie ważna.
Zdalne przesłuchanie świadka
Sąd może przesłuchać świadka poza salą sądową w ramach posiedzenia zdalnego pomimo złożenia sprzeciwu przez stronę.
Zeznania strony na piśmie
Strona może być przesłuchana przez złożenie zeznań na piśmie, jeżeli nie zachodzi potrzeba odebrania przyrzeczenia i sąd tak postanowi.
Wykonalność wyroku sadu I instancji zasądzającego świadczenie na rzecz konsumenta
Wyrok sądu pierwszej instancji zasądzający świadczenie pieniężne na rzecz konsumenta staje się wykonalny z chwilą ogłoszenia, a jeżeli został wydany na posiedzeniu
niejawnym – z chwilą doręczenia pozwanemu.
Skład sądu II instancji
Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w składzie jednego sędziego, chyba że prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy.
Rozpoznanie sprawy przez sąd II instancji
Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, mimo złożenia przez stronę wniosku o przeprowadzenia rozprawy.
Właściwość sądu
Powództwo konsumenta w sprawach, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy frankowej wytacza
się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu powód ma miejsce zamieszkania.
Przepis przejściowy
Przepisy niniejszej ustawy stosuje się także do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jej wejścia w życie.
Autor: radca prawny Michał Kowalski
Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie Lb-1484
Kontakt