Środki ograniczające
Środki ograniczające według projektu ustawy o środkach ograniczających (numer z wykazu Rządowego Centrum Legislacji UC92 ) to:
1) środki ograniczające Unii Europejskiej oraz
2) środki ograniczające wynikające z decyzji organizacji międzynarodowych w sprawach utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wiążące Rzeczpospolitą Polską na podstawie prawa międzynarodowego
3) krajowe środki ograniczające.
Ustawa o środkach ograniczających
Uzasadnienie projektu ustawy o środkach uzasadniających wyjaśniając powody opracowania tego projektu wyjaśnia, że:
Ustawa ma na celu usystematyzowanie wdrażania w Rzeczypospolitej Polskiej środków ograniczających Unii Europejskiej (dalej: UE) oraz tych wynikających z decyzji organów międzynarodowych w sprawach utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wiążących Rzeczpospolitą Polską na podstawie prawa międzynarodowego (ONZ). Co do zasady UE transponuje do swojego porządku prawnego sankcje przyjmowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych.
Do tej pory rozwiązania były regulowane częściowo w różnych aktach prawnych, co utrudniało skuteczne wdrażanie sankcji i komplikowało właściwe ich stosowanie przez podmioty do tego zobowiązane, w szczególności przedsiębiorców. W tym celu ustawa określa w szczególności kompetencje poszczególnych organów administracji oraz sposób współdziałania pomiędzy nimi.
W ustawie potwierdzono ponadto możliwość stosowania (przyjmowania i wdrażania) w Rzeczypospolitej Polskiej krajowych środków ograniczających, opartych na przesłance bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego.
Przedmiot ustawy o środkach ograniczających
Artykuł 1 projektu ustawy stanowi, że ustawa określa sposób:
1) wykonywania przez Rzeczpospolitą Polską:
a) środków ograniczających Unii Europejskiej,
b) środków ograniczających wynikających z decyzji organizacji międzynarodowych w sprawach utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wiążących Rzeczpospolitą Polską na podstawie prawa międzynarodowego;
2) stosowania w Rzeczypospolitej Polskiej krajowych środków ograniczających.
Ustawa określa także:
1) organy właściwe w sprawach:
a) wykonywania środków ograniczających, o których mowa w ust. 1, zwane dalej „środkami ograniczającymi”,
b) wykonywania odstępstw od zakazów ustanowionych środkami ograniczającymi,
c) kontroli przestrzegania środków ograniczających;
2) zakres i sposób sprawowania kontroli przestrzegania środków ograniczających;
3) zasady odpowiedzialności za naruszenie zakazów, ograniczeń i niedopełnienie obowiązków, wynikających ze środków ograniczających
4) zasady współdziałania organów właściwych w sprawach regulowanych ustawą;
5) kompetencje Zespołu do spraw Środków Ograniczających, zwanego dalej „Zespołem”.
Wyłączenia z zakresu zastosowania ustawy
Projekt ustawy przewiduje, że nie stosuje się jej do sprawy związanych z:
1) ze szczególnymi środkami ograniczającymi, o których mowa w art. 117 ust. 2 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu stosowanych wobec osób i podmiotów wskazanych na liście, o której mowa w art. 120 ust. 1 tej ustawy;
2) z osobami i podmiotami dysponującymi środkami finansowymi, funduszami oraz zasobami gospodarczymi w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy (Dz. Urz. UE. L z 2006 134 z 20.05.2006, str.1, z późn. zm. )) lub rozporządzenia Rady (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz. Urz. UE. L 078 z 17.03.2014, s. 6, z późn. zm. )), o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. z 2025 r. poz. 514);
Autor: radca prawny Michał Kowalski
Okręgowa Izba Radców Prawnych w Lublinie Lb-1484
Kontakt