Obywatelska społeczność energetyczna
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE w motywie 43. wskazuje że
Technologie rozproszonego wytwarzania energii oraz wzmocnienie pozycji konsumentów sprawiły, że energetyka obywatelska stała się skutecznym i opłacalnym sposobem zaspokojenia potrzeb i oczekiwań obywateli dotyczących źródeł energii, usług i zaangażowania podmiotów lokalnych. Energetyka obywatelska oferuje bez wyjątku wszystkim konsumentom możliwość bezpośredniego udziału w wytwarzaniu lub zużyciu energii lub w dzieleniu się nią. Inicjatywy w zakresie energetyki obywatelskiej zorientowane są przede wszystkim na zapewnienie członkom lub udziałowcom przystępnej cenowo energii szczególnego rodzaju, takiej jak energia odnawialna, w odróżnieniu od tradycyjnych przedsiębiorstw energetycznych, w których priorytetem jest osiągnięcie zysku. (…) Celem niniejszej dyrektywy jest uznanie niektórych kategorii obywatelskich inicjatyw w zakresie energii podejmowanych na poziomie Unii za „obywatelskie społeczności energetyczne”, w celu zapewnienia im korzystnych ram działania, sprawiedliwego traktowania, równych szans oraz precyzyjnie określonego zestawu praw i obowiązków. Odbiorcy będący gospodarstwami domowymi powinni mieć możliwość dobrowolnego uczestniczenia w inicjatywach w zakresie energetyki obywatelskiej, jak również możliwość zrezygnowania z udziału w takich inicjatywach, bez jednoczesnej utraty dostępu do sieci zarządzanej przez inicjatywę w zakresie energetyki obywatelskiej lub utraty praw przysługujących im jako konsumentom. Dostęp do sieci obywatelskiej społeczności energetycznej powinien być przyznawany na sprawiedliwych warunkach odzwierciedlających koszty.
Prawo energetyczne
Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw wdraża m.in. w/w dyrektywę 2019/944 dodając m.in. do ustawy rozdział 2e „Obywatelskie sieci energetyczne”.
Autorzy projektu w/w ustawy nowelizującej w jej uzasadnieniu wyjaśniają, że:
Stworzenie ram prawnych działania obywatelskich społeczności energetycznych ma na celu umożliwienie odbiorcom końcowym energii elektrycznej bezpośredniego udziału w wytwarzaniu, zużyciu oraz dzieleniu się energią elektryczną z innymi odbiorcami. Ma to na celu zapewnienie jej członkom przystępnej cenowo energii elektrycznej w odróżnieniu od tradycyjnych przedsiębiorstw energetycznych, których głównym celem działania jest dążenie do osiągnięcia zysku. Uczestnictwo w obywatelskiej społeczności energetycznej przysłużyć się ma również do zwiększenia efektywności energetycznej na poziomie gospodarstw domowych dzięki zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej i obniżeniu cen dostaw. Celem dyrektywy 2019/944, a tym samym rozwiązań zawartych w projekcie ustawy, jest zapewnienie obywatelskim społecznościom energetycznym korzystnych ram prawnych do działania, sprawiedliwego traktowania, równych szans oraz określonego zestawu praw i obowiązków.
Obywatelska społeczność energetyczna – formy wykonywania działalności
Obywatelska społeczność energetyczna może wykonywać działalność w formie:
1) spółdzielni oraz spółdzielni mieszkaniowej;
2) wspólnoty mieszkaniowej,
3) stowarzyszenia, z wyłączeniem stowarzyszenia zwykłego;
4) spółki osobowej, z wyłączeniem spółki partnerskiej,
5) spółdzielni rolników.
Zachowanie praw i obowiązków odbiorcy końcowego lub odbiorcy końcowego
Członek, udziałowiec lub wspólnik obywatelskiej społeczności energetycznej zachowuje prawa i obowiązki wynikające z jego statusu jako odbiorcy końcowego lub odbiorcy aktywnego, w tym odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wynikające z przepisów ustawy.
Obywatelska społeczność energetyczna – obszar działalności
Obywatelska społeczność energetyczna prowadzi działalność na obszarze działania jednego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do którego sieci są przyłączone instalacje należące do członków, udziałowców lub wspólników tej społeczności.
Obszar działania obywatelskiej społeczności energetycznej ustala się na podstawie miejsc przyłączenia instalacji należących do członków, udziałowców lub wspólników tej społeczności do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV.
Działalność obywatelskiej społeczności energetycznej nie może obejmować połączeń z innymi państwami.
Rozliczenia oraz podział energii elektrycznej
Statut lub umowa obywatelskiej społeczności energetycznej określa sposób prowadzenia rozliczeń oraz podział energii elektrycznej, która jest wytwarzana przez będące własnością tej społeczności jednostki wytwórcze w ramach obywatelskiej społeczności energetycznej.
Podział energii elektrycznej:
1) odbywa się przy zachowaniu praw i obowiązków przysługujących członkom, udziałowcom lub wspólnikom obywatelskiej społeczności energetycznej jako odbiorcom końcowym, wynikających z przepisów ustawy;
2) nie ma wpływu na obowiązujące opłaty sieciowe i taryfy.
Wpis do wykazu obywatelskich społeczności energetycznych
Wykaz obywatelskich społeczności energetycznych jest jawny, prowadzony w postaci elektronicznej i zamieszczany na stronie podmiotowej urzędu obsługującego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Uzyskanie wpisu do wykazu obywatelskich społeczności energetycznych nie zwalnia z obowiązków uzyskania koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej, w przypadku podjęcia przez obywatelską społeczność energetyczną działalności podlegającej obowiązkowi uzyskania koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej.
O autorze:
radca prawny Michał Kowalski
Lb-1484
Onyksowa 3/66, 20-582 Lublin
Kontakt: skontaktuj się z Kancelarią